Telangana Movement-1 (తెలంగాణ ఉద్యమ చరిత్ర) Previous Questions and Answers in Telugu

Answer: 2

మాదిగ దండోరా

Explanation: 

• ఈ ఉద్యమం 1994 లో ఈదుమూడి గ్రామం ప్రకాశం జిల్లా లో 14 మంది యువకులతో ప్రారంభం అయింది.
• SC రిజర్వేషన్లు జనాభా నిష్పత్తి ప్రకారం వర్గీకరించి దళితుల్లో అత్యధికంగా వెనుకబడ్డవారికి న్యాయం చేయాలి అనే డిమాండ్ దీని ముఖ్య ఉద్దేశం.
• దీని నాయకుడు: మంద కృష్ణ మాదిగ.(మాదిగ రిసర్వేషన్ పోరాట సమితి) దీని స్పూర్తితో ప్రారంభమైన
• ఇతర పోరాటాలు: డోలుదెబ్బ, నగరభేరి, చాకిరేవుదెబ్బ, తుడుందెబ్బ మొదలైనవి.
• నోట్: ఈ పోరాట ఫలితంగా సుప్రీం కోర్టు ఆగస్టు 1,2024 న SC, ST రిజర్వేషన్ల వర్గీకరణలు చేసే అధికారం రాష్ట్రాలకు ఉంటుంది అని చారిత్రాత్మక తీర్పు ఇచ్చింది.
• తీర్పు : 6:1 మెజారిటీ తో సి జే ఐ జస్టిస్ డి. వై. చంద్రచూడ్ , మనోజ్ మిశ్రా, బి. ఆర్. గవాయి, పంకజ్ మితాయి, విక్రమనాథ్, ఎస్. సీ. శర్మ లు అనుకూలంగా తీర్పు ఇవ్వగా, బి. త్రివేది వ్యతిరేకించారు.

Answer: 2

పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య

Explanation: 

1. పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య తెలంగాణ ఉద్యమంలో కీలక నాయకుడు, తెలంగాణ ప్రజల హక్కుల కోసం పోరాడారు.
2. నిజాం పాలనకు వ్యతిరేకంగా తెలంగాణ రైతాంగ సాయుధ పోరాటం (1946-1951) నిర్వహించడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు.
3. సుందరయ్య తెలంగాణలో కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (సిపిఐ) వ్యవస్థాపక సభ్యుడు. భూస్వామ్య వ్యవస్థకు, నిజాం పాలనకు వ్యతిరేకంగా రైతులు, కార్మికులను సమీకరించడంలో కీలకపాత్ర పోషించారు.
4. తెలంగాణ రాష్ట్ర సాధన కోసం సుందరయ్య బూర్గుల రామకృష్ణారావు, బి. రామారావు వంటి ఇతర నాయకులతో కలిసి పనిచేశారు..
5. 1969లో ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్రం కోసం పోరాడిన తెలంగాణ ప్రజా సమితి (TPS) ఏర్పాటులో కీలక పాత్ర పోషించారు.
   ప్రముఖ రచనలు:
   1. “తెలంగాణ ప్రజల సాయుధ పోరాటం” (1946) – తెలంగాణ రైతుల సాయుధ పోరాటాన్ని వివరించే కరపత్రం
   2. “తెలంగాణ: ఒక సర్వే” (1950) – తెలంగాణ సామాజిక-ఆర్థిక పరిస్థితులను విశ్లేషించే పుస్తకం
   3. “తెలంగాణ ఉద్యమం: ఎపిక్ స్ట్రగుల్” (1972) – తెలంగాణ ఉద్యమంపై సమగ్ర పుస్తకం
   4. “మై మెమోరీస్ ఆఫ్ తెలంగాణ” (1985) – తెలంగాణ ఉద్యమంలో తన అనుభవాలను వివరించే ఆత్మకథ
   5. “కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ మరియు తెలంగాణ” (1986) – తెలంగాణలో కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ పాత్రపై వ్యాసాల సంకలనం.

Answer: 2

1946-1951

Explanation: 

• తెలంగాణ రైతాంగ సాయుధ పోరాటం (1946-1951) తెలంగాణ ప్రాంతంలో భూస్వామ్య వ్యవస్థ మరియు సామ్రాజ్యవాదానికి వ్యతిరేకంగా జరిగిన చారిత్రాత్మక ప్రజా తిరుగుబాటు.
• కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (సిపిఐ) నేతృత్వంలో నిజాం పాలన మరియు భూస్వామ్య భూస్వాములకు వ్యతిరేకంగా రైతులు, కార్మికులు మరియు మేధావులను ఏకం చేసింది.

ఉద్యమం యొక్క ప్రాథమిక డిమాండ్లు:

• భూ సంస్కరణలు, సామాజిక న్యాయం మరియు స్వయం పాలన. బలవంతపు శ్రమ, అధిక పన్నులు మరియు క్రూరమైన అణచివేతకు గురైన రైతులు, తమ దోపిడీదారులకు వ్యతిరేకంగా ఎదురు తిరిగి, భూమిని స్వాధీనం చేసుకున్నారుు. వారి గ్రామాలను వారే పరిపాలించడానికి రైతు కమిటీలను స్థాపించారు.

 తెలంగాణ రైతాంగ సాయుధ పోరాటంలో  కొందరు ప్రముఖ నాయకులు:

1. పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య: కీలక నాయకుడు మరియు ఉద్యమ వ్యూహకర్త. సుందరయ్య తెలంగాణలో భారత కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ (సిపిఐ) వ్యవస్థాపక సభ్యుడు.
2. బూర్గుల రామకృష్ణారావు: నిజాం పాలనకు వ్యతిరేకంగా రైతులు మరియు కార్మికులను సమీకరించడంలో సిపిఐ సీనియర్ నాయకుడు, రావు కీలక పాత్ర పోషించారు.
3. బి. రామారావు: సిపిఐ నాయకుడు మరియు సుందరయ్య సన్నిహితుడు. గెరిల్లా యుద్ధాన్ని నిర్వహించడంలో రావు కీలకపాత్ర పోషించారు..
4. మఖ్దూం మొహియుద్దీన్: కవి మరియు సిపిఐ నాయకుడు, మొహియుద్దీన్ తన రచనలు మరియు ప్రసంగాల ద్వారా రైతులు మరియు కార్మికులను చైతన్యవంతులను చేయడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు.
   ముఖ్య రచనలు: సుర్ఖ్ సవేరా, ఇంతేజార్, ఏ జంగ్ హై జంగ్ యే ఆజాదీ, కూన్ ఖే నాఖున్.
5. ఆరుట్ల రామచంద్రారెడ్డి: CPI నాయకుడు మరియు రైతు నాయకుడు. తెలంగాణలోని అనేక జిల్లాల్లో సాయుధ పోరాటానికి నాయకత్వం వహించారు.
6. రావి నారాయణ రెడ్డి: CPI నాయకుడు మరియు ట్రేడ్ యూనియన్‌వాది. తెలంగాణా ప్రాంతంలో కార్మికులు మరియు రైతులను సమీకరించారు.
7. మల్లు స్వరాజ్యం: CPI నాయకురాలు మరియు మహిళా హక్కుల కార్యకర్త, స్వరాజ్యం మహిళా రైతులు మరియు కార్మికులను ఉద్యమంలో సమీకరించింది.

Answer: 2

వెట్టి

Explanation: 

• వెట్టి వ్యవస్థ అనేది నిజాం పాలనలో (1724-1948) తెలంగాణలో ప్రబలంగా ఉన్న నిర్బంధ కార్మిక వ్యవస్థ. ఇది భూస్వామ్య దోపిడీ యొక్క ఒక రూపం, ఇక్కడ రైతులు “దేశ్‌ముఖ్‌లు” లేదా “దేశపాండ్యాలు” అని పిలువబడే స్థానిక భూస్వాములకు సంవత్సరానికి నిర్దిష్ట రోజుల పాటు ఉచిత శ్రమను చేయాల్సి ఉండేది.

వెట్టి లో రకాలు:

• నిర్బంధ కార్మికులు: నిర్ణీత రోజుల పాటు వేతనాలు లేకుండానే చేయాల్సిన శ్రమ.
• బంధిత శ్రమ: అధిక వడ్డీతో రుణాలు తీసుకొని వాటిని తీర్చలేనప్పుడు భూస్వాములకు చేయాల్సిన వెట్టి .

Answer: 2

25 అక్టోబర్, 1976

Explanation: 

• నిర్బంధ కార్మిక నిషేదిత చట్టం (1976): వెట్టితో సహా నిర్బంధ కార్మిక వ్యవస్థ ను నిషేదించింది.

వెట్టి వ్యవస్థ రద్దుకు దారితీసిన మరి కొన్ని ఉద్యమాలు,చట్టాలు:

1. హైదరాబాద్ కౌలు మరియు వ్యవసాయ భూముల చట్టం (1950)
2. ఇండియన్ ఇండిపెండెన్స్ యాక్ట్ (1947): హైదరాబాద్ రాష్ట్రం ఇండియన్ యూనియన్‌లో విలీనానికి దారితీసింది, భూ సంస్కరణలకు మార్గం సుగమం చేసింది.
3. తెలంగాణ రైతాంగ సాయుధ పోరాటం (1946-1951): వెట్టితో సహా రైతాంగ సమస్యల పరిష్కారానికి నిజాం మరియు భారత ప్రభుత్వం తో పోరాటం చేసింది.
4. హైదరాబాద్ అబాలిషన్ ఆఫ్ ఫోర్స్డ్ లేబర్ యాక్ట్ (1951)
5. భారత రాజ్యాంగం (1950): ఆర్టికల్ 23 బలవంతపు పని మరియు అక్రమ రవాణాను నిషేధించింది.
6. కనీస వేతనాల చట్టం (1948): కార్మికులకు న్యాయమైన వేతనాలు, దోపిడీని తగ్గించడం.
7. భూ సంస్కరణల చట్టాలు (1950-60).